मुंबई -
आपल्या देशात अन्न आणि ते शिजवण्याची पद्धत राज्यगणिक वेगळी आहे. कुठे मोहरीचे तेल स्वयंपाकासाठी वापरले जाते तर कुठे नारळ तेल. कुठे तळलेले पदार्थ पसंत केले जातात तर कुठे उकडून किंवा वाफवून शिजवलेले अन्न. जगभरात अनेक ठिकाणी वाफेवर शिजवलेल्या अन्नाला प्राधान्य दिले जाते. असे अन्न शिजवणे आरोग्यासाठी खरोखरच फायदेशीर आहे का?
भारतीयांचे वैशिष्ट्य म्हणजे वेगवेगळे मसाले, वेगवेगळ्या फोडण्या आणि तडका देऊन बनवलेले अन्न. पण अन्नपदार्थ पाण्यात उकळून किंवा वाफेवर शिजवणे ही देखील आपल्या स्वयंपाकघराची पारंपारिक पद्धत आहे. वाफेवर शिजवलेल्या भोजनात सहसा जास्त मसाले आणि फोडणी वापरली जात नाही. असे असूनही मोमोज, इडली हे पदार्थ सर्वांनाच आवडतात. मात्र, त्यांच्याबरोबर चटणी किंवा सांबारच्या रूपात तडका जरूर सर्व्ह केला जातो. वाफाळलेले अथवा उकडलेले अन्न आरोग्यासाठी अधिक फायदेशीर असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. का ? चला, जाणून घेऊया.
0 वाफवलेल्या अन्नाचे फायदे
वाफेवर शिजवलेल्या अन्नाचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे तेल आणि मसाल्यांचा वापर कमीत कमी असतो. साधारणपणे वाफेवर शिजवलेले पदार्थ साधे असतात. मोमोजसाठी आत केलेल्या स्टफिंगमध्ये मसाले क्वचितच जोडले जातात. यामुळे अन्न हलके होते. वाफेवर शिजवल्याने भाज्या, धान्ये इत्यादींमध्ये असलेले तंतू मऊ होतात, त्यामुळे ते सहज पचतात. हे सत्य आहे की अन्न जितके मऊ असेल तितके शरीराला ते पचवण्यासाठी कमी श्रम करावे लागतील आणि त्यातील सर्व पोषक तत्वे शरीराला योग्यरित्या उपलब्ध होतील.
0 कमी तेल-तूप, मसाले, वाफेवर शिजवलेले अन्न यामुळे कोलेस्टेरॉल वाढणे, हृदयाचे नुकसान, साखरेचे असंतुलित स्तर इत्यादीची शक्यता कमी होते. यामुळे वजनही संतुलित राहते. जगभरात जेथे या प्रकारचे अन्न जास्त वापरले जाते, तेथे लोक सामान्यतः सडपातळ आणि तंदुरुस्त राहतात.
0 वाफेवर शिजवलेल्या अन्नाचे फायदे
वाफवलेल्या अन्नामध्ये (चिकन किंवा मासे यांसारखे मांस) चरबीची पातळी कमी होते. म्हणजे, कमी चरबीसह, तुम्ही मांसाहाराचा आनंद देखील घेऊ शकता आणि अतिरिक्त चरबीमुळे होणारी समस्या देखील टाळू शकता. फोडणी किंवा तडका देताना भाज्या किंवा इतर गोष्टींमध्ये असलेले जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि इतर पोषक घटक अनेकदा अन्नातून नष्ट होतात. तर वाफेवर अन्न शिजवताना पोषक घटक पदार्थातच राहतात आणि शरीराला त्याचा पुरेपूर फायदा होतो.
0 उकडलेल्या भाज्यांचे सेवन फायदेशीर
करोनामुळे आजकाल प्रत्येकजण वजन संतुलित ठेवण्याकडे आणि तंदुरुस्त राहण्याकडे जास्त लक्ष देत आहे. बहुतेक लोक वजन कमी करण्यासाठी किंवा आरोग्याच्या अनुषंगाने अधिक भाज्या किंवा सॅलड खाण्याचा प्रयत्न करतात. ही चांगली सवय आहे. पण कच्च्या भाज्या किंवा सॅलड कधी कधी पोटासाठी हानिकारक ठरू शकतात. जर ते थोडावेळ वाफेवर शिजवले तर त्यांचे फायदे अनेक पटींनी वाढू शकतात. एकतर, हानी पोहोचवणारे हानिकारक पदार्थ निघून जातील, दुसरे म्हणजे ते पचायला सोपे जाईल. तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही या भाज्या किंवा सॅलडवर लिंबू, मिरपूड, दही इत्यादींचे ड्रेसिंग देखील करू शकता. त्यामुळे त्यांची चव आणि पोषणही वाढेल.
प्रबोधन वृत्तसेवा 
