टर्की व सीरियात झालेल्या भूकंपात 600 पेक्षा जास्त नागरिक मृत्युमुखी

टर्की (प्रबोधन वृत्तसेवा) - तुर्कस्तान आणि सीरियामध्ये झालेल्या ७.८ रिश्टर स्केलच्या भूकंपाने वित्तीय व प्रचंड मनुष्य हानी झाली आहे. इमारती जमीनदोस्त झाल्या असून संपूर्ण वस्त्या उजाड झाल्या आहेत. सगळीकडे मृत्यूचा तांडव आहे. कुटुंबातील कोणीही उरलेच नाही, त्यामुळे आपल्यापैकी कोणीतरी वाचेल अशी कोणालाच आशा नाही. तुर्कस्तान आणि सीरियामध्ये रविवारी रात्री एका मिनिटापर्यंत झालेल्या भूकंपाने हाहाकार माजवला आहे. भूकंप इतका जोरदार होता की सायप्रस, लेबनॉन आणि इजिप्त या शेजारील देशांमध्ये त्याचे धक्के जाणवले. आतापर्यंत 600 हून अधिक लोकांच्या मृत्यूची बातमी आली आहे.

एवढेच नाही तर या भूकंपामुळे इटलीमध्ये सुनामी येण्याची शक्यताही व्यक्त करण्यात आली आहे. सध्या तुर्कस्तान आणि सीरियामध्ये बचावकार्य सुरू असून ढिगाऱ्याखालून मृतदेह बाहेर येत असल्याने मृतांचा आकडा वाढत आहे. भीतीची भावना अशी होती की सर्व लोक तासनतास आपापल्या गाड्यांमध्ये बसून होते जेणेकरून पुन्हा भूकंप पुन्हा मृत्यूचे कारण बनू नये.

अजूनही शेकडो मृतदेह ढिगाऱ्याखाली दबले गेल्याची भीती आहे. इमारती ज्या प्रकारे जमीनदोस्त झाल्या आहेत, त्यामुळे त्यांच्या ढिगाऱ्यात गाडलेले लोक जिवंत राहण्याची शक्यता कमी आहे. भूकंपाचा केंद्रबिंदू सीरियाच्या सीमेपासून 60 मैल अंतरावर असलेल्या तुर्कस्तानच्या गाझियानटेप शहराजवळ असल्याचे सांगण्यात येत आहे. त्यामुळेच सीरियातही भूकंपाचे धक्के जाणवले आहेत.

या भूकंपाने गझियानटेपमध्ये हाहाकार माजवला आहे. यामुळे सीरियातील निर्वासितांना पुन्हा बाहेर काढावे लागले आहे, जे दोन वेळच्या भाकरीसाठी आणि डोके लपवण्यासाठी येथे राहिले होते. या भूकंपात शेकडो लोकांचा मृत्यू झाल्याची भीती तुर्कीच्या आपत्ती व्यवस्थापन विभागाने व्यक्त केली आहे. तुर्कस्तानच्या एकूण ७ प्रांतात भूकंपाचे धक्के जाणवले आहेत. तुर्कीच्या उपराष्ट्रपतींनी आतापर्यंत 284 लोकांचे मृतदेह सापडल्याची पुष्टी केली आहे. याशिवाय २,३२३ लोक जखमी झाले आहेत. सीरियामध्ये आतापर्यंत 237 लोकांचा मृत्यू झाला असून 639 जण जखमी झाले आहेत.

सीरियातील अलेप्पो, लताकिया, हामा या शहरांमध्ये भूकंपाचे धक्के तीव्रतेने जाणवले. हा भूकंप किती तीव्र होता, याचा अंदाज यावरूनही लावता येतो. तुर्कस्तानचे अध्यक्ष रेसेप तय्यिप अर्दोआन म्हणाले की, आमचे प्राधान्य प्रथम ढिगाऱ्याखाली दबलेल्या लोकांना बाहेर काढणे आहे. जखमींवर उपचार करावेत. भूकंपामुळे ज्या इमारतींचे नुकसान झाले आहे तेथे न जाण्याचे आवाहन आम्ही लोकांना करत आहोत.

यापूर्वीही झाला होता विनाशकारी भूकंप

84 वर्षांपूर्वी तुर्कस्तानमध्ये अत्यंत विनाशकारी भूकंप झाला होता, त्या भीषण दुर्घटनेत 30,000 लोकांचा मृत्यू झाला होता. द न्यूयॉर्क टाईम्समध्ये प्रसिद्ध झालेल्या वृत्तानुसार, इम्पीरियल कॉलेज लंडनमधील भूकंपशास्त्र संशोधक स्टीफन हिक्स यांनी ट्विटरवर लिहिले की, सोमवारचा ७.८ रिश्टर स्केलचा भूकंप ईशान्य तुर्कीमध्ये डिसेंबर १९३९ मध्ये झालेल्या भूकंपाच्या तीव्रतेशी तुलना करता येतो. त्यावेळी या दुर्घटनेत सुमारे 30,000 लोकांचा मृत्यू झाला होता.

तुर्कस्तानमध्ये सोमवारी पहाटे ७.९ रिश्टर स्केलचा भूकंप जाणवला. भूकंपाचा केंद्रबिंदू गझियानटेप प्रांतातील नुरदागी शहरात होता. सीरियामध्ये 7.8 रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप जाणवला. वास्तविक तुर्की चार टेक्टोनिक प्लेट्सच्या जंक्शनवर वसलेले आहे. म्हणूनच कोणत्याही प्लेटमध्ये थोडीशी हालचाल संपूर्ण परिसर हादरते. तुर्कस्तानमधील भूकंपांचा इतिहास पाहिला तर गेल्या काही वर्षांत तुर्कस्तानला वारंवार भूकंपाचे धक्के जाणवत आहेत. 1999 पासून तुर्कस्तानमध्ये 6 वेळा भूकंपाचे धक्के जाणवले आहेत.

ऑक्टोबर २०२०

तुर्कस्तानच्या किनार्‍याजवळील एजियन समुद्रातील सामोस या ग्रीक बेटाजवळ ७ रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला. यात तुर्कीमध्ये किमान 24 लोकांचा मृत्यू झाला. ग्रीसमध्ये अधिक बळी गेले.

जानेवारी २०२०

तुर्कस्तानच्या पूर्वेला ६.७ तीव्रतेचा भूकंप झाला असून त्यात २२ जणांचा मृत्यू झाला असून शेकडो लोक जखमी झाले आहेत. सीरिया, जॉर्जिया आणि आर्मेनियामध्ये भूकंपाचे धक्के जाणवले.

ऑक्टोबर 2011

पूर्व तुर्कस्तानमध्ये ७.२ रिश्टर स्केलच्या भूकंपात १३८ जणांचा मृत्यू झाला असून सुमारे ३५० जण जखमी झाले आहेत. भूकंपाचे केंद्र इराणच्या सीमेजवळ असलेल्या वान प्रांतात होते. आसपासच्या गावांमध्ये आणि उत्तर इराकच्या काही भागात भूकंपाचे धक्के जाणवले.

मार्च 2010

6.0 तीव्रतेचा भूकंप पूर्व तुर्कस्तानलाही बसला आणि 51 जणांचा मृत्यू झाला. एक गाव मोठ्या प्रमाणात उद्ध्वस्त झाले आणि इतर चार गावे मोडकळीस आली. याच प्रदेशात नंतर ५.६ रिश्टर स्केलचा दुसरा भूकंप झाला.

ऑगस्ट १९९९

7.4 तीव्रतेचा भूकंप पश्चिम तुर्की इझमित शहरात झाला, 17,000 हून अधिक लोक ठार झाले.