झिका व्हायरसने अर्धांगवायूचा झटका येऊ शकतो !

नवी दिल्ली -

देशात सध्या डेंग्यूचा उद्रेक होत असताना झिका विषाणूच्या रुग्णांमध्येही वाढ होत आहे. कानपूरमध्ये आतापर्यंत झिका संसर्गाची 11 प्रकरणे समोर आली आहेत. झिकाची वाढती प्रकरणे पाहता लोकांना विशेष खबरदारी घेण्याचा सल्ला आरोग्य तज्ञांनी दिला आहे. डासांमुळे पसरणाऱ्या या आजाराची गंभीर प्रकरणे अत्यंत घातक मानली जातात. झिका विषाणूच्या संसर्गामुळे गंभीर गुंतागुंत होऊ शकते, विशेषत: गर्भवती महिलांमध्ये. शिवाय यामुळे गर्भाला हानीदेखील पोहोचू शकते. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, देशात डेंग्यू आणि झिका या आजारांची प्रकरणे झपाट्याने वाढत असल्याने लोकांना त्यांच्या लक्षणांमध्ये फरक करणे कठीण होत आहे. सर्वसाधारणपणे, डेंग्यू आणि झिका या दोन्हीची लक्षणे सारखीच असतात, त्यामुळे प्रत्येकाला झिकाबद्दल तपशीलवार माहिती असणे आवश्यक आहे. जाणून घेऊया याविषयी.

झिका व्हायरस संसर्ग म्हणजे काय?
झिका विषाणूचा संसर्ग एडिस डासांच्या चावण्याने पसरतो. हे डास दिवसा आणि रात्री कधीही चावू शकतात. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, झिका संसर्गामुळे सौम्य लक्षणे दिसून येतात, जरी गंभीर प्रकरणांमुळे शरीराच्या काही भागांना नुकसान होऊ शकते, जसे की मेंदू किंवा मज्जासंस्था. झिकाच्या बहुतेक गुंतागुंत गर्भवती महिलांमध्ये होतात, त्यामुळे आई आणि बाळ दोघांनाही गंभीर समस्या निर्माण होतात. संशोधक झिका विषाणूच्या लसीवर काम करत आहेत. सध्या, संसर्ग टाळण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे डासांच्या चाव्यापासून बचाव.

झिका व्हायरसची लक्षणे कोणती?
झिका विषाणूची लागण झालेल्या बहुतेक लोकांना एकतर कोणतीही लक्षणे नसतात किंवा त्यांना सौम्य ते मध्यम लक्षणे असतात. काही लोकांना सौम्य ताप, त्वचेवर पुरळ आणि स्नायू दुखू शकतात. क्वचित प्रसंगी, झिका विषाणूमुळे मेंदू किंवा मज्जासंस्थेची गुंतागुंत होऊ शकते. गंभीर प्रकरणांमध्ये, यामुळे गुइलेन-बॅरे सिंड्रोमसारख्या समस्या उद्भवू शकतात, ज्यामध्ये शरीराला अर्धांगवायू होऊ शकतो. पुढील लक्षणांवरून झिका ओळखता येते.
- सौम्य ताप, त्वचेवर पुरळ.
- सांधेदुखी, विशेषत: हात किंवा पाय
- डोळे लाल होणे
- स्नायू, डोके आणि डोळे दुखणे.
- थकवा किंवा अस्वस्थता.

'अशा' लोकांना जास्त धोका असतो
आरोग्य तज्ञांच्या मते, टोजिकाच्या बहुतेक प्रकरणांमध्ये गुंतागुंत होत नाही, जरी काही विशेष प्रकरणांमध्ये ते गंभीर समस्या निर्माण करू शकतात. गर्भधारणेदरम्यान झिका विषाणूची लागण झालेल्या महिलांना गर्भपात, अकाली जन्म आणि मृत जन्माचा धोका वाढतो. गर्भधारणेदरम्यान झिका विषाणूचा संसर्ग लहान मुलांमध्ये (जन्मजात झिका सिंड्रोम) गंभीर जन्म दोष होण्याचा धोका वाढतो. अशा मुलांनाही पुढील प्रकारच्या अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते.
- कवटीची आंशिक वाढ, डोके खूप लहान (मायरोसेफली)
- मेंदूचे नुकसान आणि मेंदूच्या ऊतींचे नुकसान
- डोळ्यांच्या समस्या.
- याशिवाय ज्यांची प्रतिकारशक्ती कमकुवत आहे अशा लोकांमध्ये झिका मुळे गंभीर गुंतागुंत देखील होऊ शकते.

झिकाचा उपचार काय ?
झिकाची पुष्टी करण्यासाठी रक्त किंवा मूत्र चाचणीचा सल्ला दिला जाऊ शकतो. रोग ओळखल्यानंतर, उपचारांची प्रक्रिया सुरू होते. वैद्यकीय अहवालानुसार झिकावर सध्या कोणताही विशिष्ट उपचार नाही, रुग्णांच्या लक्षणांवर आधारित उपचार केले जातात. झिकामध्ये निर्जलीकरणाचा धोका जास्त असतो, त्यामुळे रुग्णांना भरपूर द्रव पिण्याचा सल्ला दिला जातो. तापामध्ये स्वतःहून औषधे घेण्याची चूक करू नये.

झिका पासून सुरक्षित कसे राहायचे?
आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, झिकापासून सुरक्षित राहण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे डासांपासून दूर राहणे. सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेन्शन (CDC) नुसार, सर्व गर्भवती महिलांनी झिका व्हायरसचा उद्रेक असलेल्या भागात प्रवास करणे टाळावे. याशिवाय डासांपासून दूर राहण्यासाठी पूर्ण बाह्यांचे कपडे घालावेत, मच्छर प्रतिबंधक उपाय करावेत आणि रात्री झोपताना मच्छरदाणीचा वापर करावा.