महिलांमध्ये अकाली गुडघेदुखी सुरू झाली आहे? जाणून घ्या 'ही' कारणे !

मुंबई -

सध्याच्या काळात प्रत्येक 10 पैकी 9 लोक सांधेदुखीने त्रस्त असतात जे हळूहळू गुडघेदुखी आणि संधिवातसारख्या आजारांनी ग्रस्त होतात. संशोधनानुसार, 60% महिला संधिवात ग्रस्त आहेत, त्यापैकी बहुतेक गृहिणी आहेत. याचे कारण अयोग्य जीवनशैली आणि आरोग्याकडे दुर्लक्ष हे देखील आहे. स्त्रियांमध्ये गुडघ्याच्या समस्या वयापेक्षा लवकर सुरू होण्याची कारणे म्हणजे लठ्ठपणा, व्यायामाचा अभाव, सूर्यप्रकाशाचा कमी संपर्क, उंच टाच घालणे आणि निकृष्ट आहार. संशोधन म्हणते की भारतातील सुमारे 15 कोटी लोक गुडघ्यांच्या समस्यांमुळे ग्रस्त आहेत, त्यापैकी 4 कोटी लोकांना गुडघ्याची वाटी बदलण्याइतपत गंभीर उपचारांची आवश्यकता आहे. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, संधिवातग्रस्त रुग्णांपैकी सुमारे 30% रुग्ण 45-50 वर्षांचे आहेत तर 18-20% रुग्ण 35-45 वर्षांचे आहेत. अशा स्थितीत ही समस्या तुम्हाला फक्त म्हातारपणात उद्भवेल असा विचार करणे चुकीचे ठरेल.

* स्त्रियांमध्ये याचा धोका का वाढत आहे ?
- पौष्टिक आहाराची कमतरता
स्त्रियांमध्ये वाढत्या वयानुसार, संधिवात होण्याची शक्यता 50%वाढते, जी कॅल्शियम, ओमेगा -3 ऍसिड आणि प्रथिनांच्या अभावामुळे होऊ शकते. त्याचबरोबर, व्हिटॅमिन-डीच्या कमतरतेमुळे 30 % भारतीय स्त्रियांमध्ये संधिवाताची समस्या दिसून येते.

- दारू आणि धूम्रपान
ज्या स्त्रिया जास्त मद्यपान आणि धूम्रपान करतात त्यांना अकाली संधिवात किंवा गुडघा खराब होण्याची समस्या उद्भवू शकते.
- लठ्ठपणा
लठ्ठपणा हे संधिवात होण्याचे सर्वात मोठे कारण आहे. रजोनिवृत्तीच्या काळात जाणाऱ्या स्त्रियांचे वजन वेगाने वाढते आणि सांध्यांवर वाढलेला ताण यामुळे ऑस्टियोआर्थराइटिस होऊ शकतो. स्त्रिया साठीपर्यंत पोहोचतात तेव्हा त्यांना ऑस्टियोआर्थराइटिस होण्याची दुप्पट शक्यता असते.
- उंच टाचांच्या चपला वापरणे
स्त्रियांना पॅटेलोफेमोरल सिंड्रोम नावाची स्थिती निर्माण होण्याची अधिक शक्यता असते, ज्यामध्ये गुडघा (पॅटेला) सांध्यावर सहज सरकत नाही आणि मांडीच्या हाडाच्या (फीमर) खालच्या भागावर घासतो. ज्या स्त्रिया उंच टाच घालतात त्यांना जास्त त्रास होतो, ज्यामुळे संधिवात होऊ शकतो.
- बदलते हार्मोन्स
संधिवात होण्याचे एक कारण म्हणजे रिलॅक्सिन नावाचे हार्मोन्स (संप्रेरक) देखील आहे, जे गर्भधारणेदरम्यान वाढते आणि सांधे अधिक मोकळे होतात. यामुळे सांध्यांमध्ये अस्थिरता निर्माण होत असल्यामुळे संधिवात होऊ शकतो.

* सांधेदुखी आणि संधिवात यांच्यातील फरक
साधारणपणे लोक सांधेदुखी आणि संधिवात हे दोन्ही एकच असल्याचा समज करून घेतात. पण आरोग्य तज्ञांच्या मते, त्यांच्यामध्ये फरक आहे. मुळात, सांधेदुखी हा सामान्य संधिवात मानला जातो. या स्थितीत, सांध्यातील सूज झाल्यामुळे वेदना होतात. पण गाउटच्या समस्येमुळे शरीराच्या छोट्या सांध्यांमध्ये समस्या निर्माण होते. यामुळे हाता -पायाच्या बोटामध्ये वेदना आणि सूज आल्याची तक्रार सुरू होते. सामान्य सांधेदुखीमध्ये रुग्णाला तापाची समस्या नसते. पण संधिवात वेदना मध्ये सूज व्यतिरिक्त, ताप असू शकतो. पण काही सोपी योगासनं करून तुम्ही सांधेदुखी आणि संधिवात पासून आराम मिळवू शकता.

* ही आसने फायदेशीर
० सेतुबंधन
संधिवाताने ग्रस्त लोकांना सेतुबंधन केल्याने फायदा होतो. यामुळे संपूर्ण शरीरात ताण येतो. मान, कंबर आणि गुडघ्यांची हाडे मजबूत करतात. हे आसन दररोज केल्याने स्नायूंमध्ये लवचिकता आणि ताकद येते. अशा परिस्थितीत, रोगांपासून दूर राहण्याबरोबरच, ते चांगल्या शारीरिक विकासास मदत करते. परंतु मानेच्या, पाठदुखीने ग्रस्त असलेल्या लोकांनी हे आसन करणे टाळावे.

० भुजंगासन
हे योगासन कोब्रा पोझ म्हणूनही ओळखले जाते. असे केल्याने पाठीचा कणा मजबूत होतो. यासह, मनगट आणि बोटांमध्ये देखील ताकद येते. संपूर्ण शरीरात ताण जाणवतो. यामुळे हाडे मजबूत होण्यास तसेच खालच्या पाठीला चांगला आधार मिळण्यास मदत होते. यासोबतच बोटांच्या सांधेदुखीच्या समस्येपासून आराम मिळतो.

० वीरभद्रसन
हे आसन केल्याने पाय आणि हातांची हाडे मजबूत होतात. संपूर्ण शरीरात एक ताण येतो. यामुळे रक्ताभिसरण सुधारते. हे चांगल्या शारीरिक विकासास मदत करते.

० वृक्षासन
हे योग आसन केल्याने मणक्याचे, कंबरेचे आणि ओटीपोटाचे हाड मजबूत होते. यासह एकाग्रतेची शक्ती वाढते.