प्रजासत्ताक दिन 2022: भारतीय राज्यघटनेची मूळ प्रत कोणत्या गॅस चेंबरमध्ये ठेवली आहे हे जाणून घ्या !

नवी दिल्ली -

भारत दरवर्षी 26 जानेवारीला प्रजासत्ताक दिन साजरा करतो. या दिवशी भारतीय राज्यघटना लागू झाली. यावेळी भारतीय 26 जानेवारी रोजी 73 वा प्रजासत्ताक दिन साजरा करतील. भारत हा जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाही देशांपैकी एक आहे. देशाच्या स्वातंत्र्यानंतर, भारतीय संविधान सभेची स्थापना झाली, ज्याने देशाच्या संविधानाच्या निर्मितीमध्ये योगदान दिले. ही भारतीय राज्यघटना 26 जानेवारीपासून लागू करण्यात आली होती, हे सर्वांना माहीत आहे, पण तुम्हाला माहिती आहे का की संविधान सभेने 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी 1950 पासून संविधान स्वीकारले होते. त्याची अंमलबजावणी करण्यासाठी दोन महिने का लागले, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे. संविधानाविषयी एक मनोरंजक माहिती म्हणजे भारतीय राज्यघटनेची मूळ प्रत गॅस चेंबरमध्ये ठेवण्यात आली आहे. पण संविधान संग्रहालयात ठेवण्याऐवजी गॅस चेंबरमध्ये का ठेवण्यात आले आणि हा गॅस चेंबर कुठे आहे? प्रजासत्ताक दिनानिमित्त भारतीय संविधानाशी संबंधित या रंजक गोष्टींबद्दल नक्कीच जाणून घ्या.

26 जानेवारीला संविधान का लागू झाले?
नोव्हेंबर 1949 मध्ये, संविधान सभेने भारतीय राज्यघटना स्वीकारली, परंतु त्याच्या अंमलबजावणीची आणि दरवर्षी प्रजासत्ताक दिन म्हणून साजरा करण्याची तारीख 26 जानेवारी निश्चित करण्यात आली. यामागे एक महत्त्वाचे कारण होते. 26 जानेवारी हा दिवस संविधानाच्या अंमलबजावणीसाठी निवडण्यात आला, कारण या दिवशी 1930 मध्ये भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने भारताला पूर्ण स्वराज म्हणून घोषित केले. त्यामुळे 20 वर्षांनंतर याच दिवशी भारतीय राज्यघटनेची अंमलबजावणी करून भारत हा लोकशाही आणि संविधानप्रधान देश असल्याचा संदेश संपूर्ण जगाला देण्यात आला.

भारतीय राज्यघटनेचे वैशिष्ट्य
भारताची राज्यघटना एका बाबतीत जगातील देशांपेक्षा वेगळी आहे, ती म्हणजे तिची प्रत. भारतीय संविधान हाताने बनवलेल्या कागदावर लिहिलेले आहे. देशाच्या संविधानाच्या मूळ प्रतीच्या प्रत्येक पानावर सोन्याच्या पानांच्या फ्रेम्स बनवल्या आहेत. प्रत्येक प्रकरणाच्या सुरुवातीच्या पानावर एक कलाकृतीही तयार करण्यात आली आहे.

भारतीय राज्यघटना कशी राखली जाते?
हाताने बनवलेल्या कागदावर हाताने लिहिलेले संविधान जतन करणे हे अवघड काम आहे. त्यासाठी संविधानाची विशेष देखभाल केली जाते. राज्यघटनेची मूळ प्रत फ्लॅनेल कापडात गुंडाळलेली होती आणि नॅप्थलीन बॉल्सबरोबर ठेवली होती.

भारतीय राज्यघटनेची मूळ प्रत कोठे ठेवली आहे?
भारतीय राज्यघटनेची मूळ प्रत नायट्रोजन गॅसच्या चेंबरमध्ये ठेवली आहे. संसद भवनाच्या ग्रंथालयात हा गॅस चेंबर बांधण्यात आला आहे. ते शास्त्रोक्त पद्धतीने तयार केले आहे.

संविधान गॅस चेंबरमध्ये का ठेवले?
प्रथम या प्रति फ्लॅनेल कापडात ठेवल्या परंतु संविधानाच्या प्रती सुरक्षित नसल्याचे आढळले. शास्त्रज्ञांनी जगातील इतर देशांमध्ये संविधानांचे जतन कसे केले गेले आहे याचा शोध घेतला. असे दिसून आले की यूएसची राज्यघटना सर्वात सुरक्षित वातावरणात आहे.

यानंतर शास्त्रज्ञांनी 1994 मध्ये संसद भवनाच्या लायब्ररीमध्ये एक चेंबर बनवले, ते अधिक सुरक्षित करण्यासाठी, असा वायू वापरण्यात आला ज्याचा कागद आणि शाईवर परिणाम होत नाही. यासाठी चेंबरमध्ये नायट्रोजन वायूचा वापर करण्यात आला.

भारतीय संविधानाचे संरक्षण
घटनेची प्रत तपासण्यासाठी, दरवर्षी चेंबरमधील नायट्रोजन वायू रिकामा केला जातो आणि त्याची पूर्ण तपासणी केली जाते. दर दोन महिन्यांनी चेंबरही तपासले जाते. याशिवाय सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांद्वारे सतत देखरेख ठेवली जाते.