राकेश शर्मा कसे बनले भारताचे पहिले अंतराळवीर, जाणून घ्या त्यांच्याशी संबंधित 5 मोठ्या गोष्टी

नवी दिल्ली -

भारताचे पहिले अंतराळवीर विंग कमांडर राकेश शर्मा यांचा जन्म 13 जानेवारी 1949 रोजी पटियाला, पंजाब येथे झाला. 3 एप्रिल 1984 रोजी राकेश शर्मा हे अंतराळात पोहोचणारे पहिले भारतीय ठरले. जगातील 138 वे अंतराळवीर राकेश शर्मा हे भारतीय हवाई दलातील विंग कमांडर म्हणून निवृत्त झाले. त्यांनी अंतराळात सुमारे 8 दिवस घालवले.

शर्मा यांचे शालेय शिक्षण सेंट जॉर्ज ग्रामर स्कूलमधून झाले. त्यानंतर त्यांनी हैदराबादच्या निजाम कॉलेजमधून पदवी प्राप्त केली. जुलै 1966 मध्ये ते राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनीत हवाई दलाचे प्रशिक्षणार्थी म्हणून रुजू झाले. यानंतर, 1970 मध्ये त्यांची भारतीय हवाई दलात चाचणी वैमानिक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. राकेश शर्मा यांनी 1971 च्या भारत-पाकिस्तान युद्धातही भाग घेतला होता. त्यावेळी ते पायलटच्या भूमिकेत होते. 1982 मध्ये भारतीय-रशियन मोहीम एकत्र अंतराळात जाण्याचा निर्णय घेण्यात आला होता.

तोपर्यंत राकेश शर्मा स्क्वाड्रन लीडर बनले होते. राकेश शर्मा यांनी स्वतः या आव्हानात्मक मिशनमध्ये सामील होण्याचा निर्णय घेतला होता. त्याआधी त्यांना खडतर परीक्षेला सामोरे जावे लागले. त्यांनी प्रशिक्षणानंतर स्वतःला सोव्हिएत अवकाश तज्ञ म्हणून स्थापित केले. यानंतर राकेश शर्मा अवकाशात जाणार हे निश्चित झाले.

राकेश शर्मा यांनी भारतातील अनेक क्षेत्रांची छायाचित्रे प्रसिद्ध केली होती. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे त्यांनी अवकाशात योगासनेही केली. अंतराळातून परतल्यावर तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी 'भारत कसा दिसतो', असे विचारले असता त्यांनी 'सारे जहाँ से अच्छा हिंदुस्तान हमारा' असे उत्तर दिले.

राकेश शर्मा यांनी अंतराळात भारतीय खाद्यपदार्थही नेले. म्हैसूर येथील डिफेन्स फूड रिसर्च लॅबच्या मदतीने त्यांनी हे काम केले. अंतराळात राकेश यांनी रव्याची खीर, व्हेज पुलाव आणि आलू छोले घेतले होते. त्यांनी आपल्या सहप्रवासी अंतराळवीरांना भोजनही दिले.

राकेश शर्मा यांनी तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी, राष्ट्रपती झैल सिंग, संरक्षण मंत्री व्यंकटरमण आणि राजघाटाची माती, महात्मा गांधींच्या समाधीचे छायाचित्र त्यांच्यासोबत अंतराळात घेतले होते.

राकेश शर्मा हे अंतराळात जाणारे पहिले भारतीय तसेच 'हिरो ऑफ द सोव्हिएत युनियन' पुरस्काराने सन्मानित झालेले पहिले भारतीय आहेत. राकेश शर्मा यांना भारत सरकारने सर्वोच्च शौर्य पुरस्कार आणि अशोक चक्राने सन्मानित केले आहे.